Circulariteit in de gemeente Zeist

Met Wiebe Zijlstra en Roeland Sluiskes

Gemeente Zeist is sinds kort aangesloten bij Circulair Utrecht. Als één van de groenste gemeenten in de provincie Utrecht, met ruim 65.000 inwoners en een rijk bedrijfsleven, brengt de gemeente Zeist waardevolle kennis en netwerken in. In dit interview vertellen Wiebe Zijlstra (Kwartiermaker Circulaire Samenleving) en Roeland Sluiskes (Adviseur Economie) over hun circulaire ambities, uitdagingen en wat ze hopen te brengen én halen uit het netwerk.

Wat is jullie rol binnen de gemeente Zeist?

Wiebe: "Als Kwartiermaker Circulaire Samenleving richt ik me op de ontwikkeling en implementatie van circulair beleid en activiteiten binnen de gemeente. De focus ligt hierbij zowel op wat we zelf als gemeente Zeist kunnen doen, als op de (keten)samenwerking met inwoners en bedrijven. Intern werk ik hierbij samen met verschillende collega’s, waaronder van de afdeling Economie, de Energietransitie en Beheer Openbare Ruimte."

Roeland: "Vanuit mijn functie als adviseur economie en accountmanager bedrijven verbind ik het Zeister bedrijfsleven met de gemeente. Met het team Economie ondersteunen we ondernemers met hun plannen en brengen we hen in contact met relevante netwerken, zowel binnen Zeist als in de bredere regio."

Hoe werkt de gemeente Zeist aan circulariteit?

Roeland: "Als gemeente vervullen we verschillende rollen, waaronder die van vergunningverstrekker, ruimtebeheerder, ketenpartner en beheerder van de openbare ruimte. Circulariteit leeft daardoor op veel plekken binnen onze organisatie. Anderhalf jaar geleden hebben we een circulaire routekaart opgesteld die zich richt op zowel onze eigen bedrijfsvoering als de samenwerking met ondernemers."

"We hebben bijvoorbeeld gerichte sessies georganiseerd met koplopers uit het bedrijfsleven – zo'n 10 tot 15 ondernemers van verschillende groottes – om hun behoeften in kaart te brengen. Deze bijeenkomsten waren inspirerend en gaven deelnemers de kans om bij elkaar in de keuken te kijken. Maar we merkten ook dat het op lokaal niveau lastig is om structureel verder te komen – daarom is regionale samenwerking voor ons heel belangrijk."

Wiebe: "In mijn beleving is op hoofdlijnen best helder wat ondernemers nodig hebben: ruimte, ketenpartners en financiering. Dat zijn zaken die gewone en zeker circulaire ondernemers niet altijd zelfstandig kunnen organiseren. Wij als gemeente kunnen hierin faciliteren, maar onze capaciteit is beperkt."

"De echte waarde zit in het samenwerken en bundelen van die beperkte capaciteit tot voldoende slagkracht om echt iets te realiseren. In plaats van ad-hoc te werk gaan, committeren we ons liever samen aan oplossingen voor langlopende vraagstukken. Circulair Utrecht biedt dat platform waarin dit op een georganiseerde en concrete manier kan plaatsvinden, met gecommitteerde partners."

Wat brengt Zeist in binnen het netwerk?

Roeland: "We brengen een sterk lokaal netwerk mee, opgebouwd door jarenlange intensieve samenwerking met bewoners en ondernemers. De kernwaarden van Zeist zijn kracht, nabijheid en vertrouwen – en vooral die nabijheid met onze bedrijven en inwoners is iets waar we trots op zijn."

"Een mooi voorbeeld hiervan is 'Samen Duurzaam Zeist' – een uniek initiatief dat tien jaar geleden vanuit bewoners is ontstaan en inmiddels een krachtig voorbeeld vormt van effectieve samenwerking tussen bewoners, bedrijven en gemeente op het gebied van duurzaamheid. Zeist heeft als voordeel dat er relatief veel hoogopgeleide inwoners zijn met kennis, middelen en een groot organiserend vermogen."

Wiebe: "Via ons accountmanagement hebben we goed zicht op de lokale kennis en netwerken. We delen graag onze praktijkervaring en inzichten uit trajecten met ondernemers en de ontwikkeling van circulair beleid, bijvoorbeeld voor onze bedrijventerreinen. Ook koppelen we de circulaire bedrijven in onze gemeente graag aan het regionale netwerk en vice versa.”

En wat willen jullie eruit halen?

Wiebe: "We hopen gestructureerd concrete circulaire casussen en vraagstukken bij bedrijven uit de regio op te halen. Door vragen, behoeftes en kansen van bedrijven te bundelen, wordt het voor ons als gemeente makkelijker om gericht te handelen."

"Daarnaast vinden we het waardevol om te sparren over de rol van gemeenten binnen de circulaire economie. Hoe zorgen we voor goede coördinatie en sturing, en hoe maken we het concreet naar bedrijven en projecten toe?"

Roeland: "Kennisdeling over circulair inkopen is voor ons daarnaast ook belangrijk. We kunnen daar nog veel over bijleren. We hopen onder meer via Circulair Utrecht om onze inkoopprocessen en expertise op dat vlak te versterken."

"Ook willen we graag inkopers met elkaar en met bedrijven in gesprek laten gaan over meetmethodes. Hoe zorgen we ervoor dat de vraag rondom circulariteit op een effectieve manier gesteld wordt?"

Wat is jullie langetermijndroom?

Wiebe: "Mijn persoonlijke droom is een samenleving waarin we handelen vanuit kringlopen en hergebruik, waarin delen en gebruiken belangrijker zijn dan bezit. Het gaat om welzijn boven welvaart, om bloei in plaats van groei. Ik zie graag ruimte voor echte doorbraakprojecten en experimenten waarin we een stukje van ons individuele belang loslaten en inzetten op het gezamenlijke belang."

"Het zou prachtig zijn als Circulair Utrecht die ruimte helpt creëren – niet alleen door te denken vanuit financieel rendement, maar juist vanuit een idealistisch, radicaal ander toekomstbeeld dat aantrekkelijk is en ons motiveert om anders te denken dan we nu doen."

‍